Trabzon’da Çöpleri Ayrıştıracak Dev Tesis Faaliyette
Trabzon’un Araklı İlçesinde, Trabzon ve Rize İlleri Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (TRABRİKAP) öncülüğünde Evra Enerji Sanayi Ticaret A.Ş. tarafından yapılan Taşönü Katı Atık Entegre ve Bertaraf Tesisi, yapılan lansmanla maskotu “Ayrıştır Can”ı tanıttı.
Evra Enerji Genel Müdürü Ahmet Zeki Kaya, Hanefi Topaloğlu ve “Ayrıştır Can” Proje Koordinatörü Aslan Kar’ın katıldığı toplantı ile tesis ve proje hakkında bilgilendirmelerde bulunuldu.
Sözlerine, Evra Katı Atık Entegre ve Bertaraf tesisinin bir sosyal sorumluluk projesini tanıtmak adına davet etmiş olmaktan duyduğum mutluluğu ifade ederek başlayan Evra Enerji Genel Müdürü Ahmet Zeki Kaya, “ÇED raporu, Çevre Bakanlığınca onaylanan ve Cumhurbaşkanlığının oluru ile ihale edilen, Entegre Atık Bertaraf tesisi sayesinde, bölgemiz, bugünden itibaren 25 yıl süre ile çöp sorunundan kurtarılmış olacaktır. Yaklaşık yatırım maliyeti 450 milyon liranın üzerinde olan proje, son yıllarda bölgemize yapılan en büyük yatırımlardan biri olma özelliğini taşımaktadır. Kapsamı, kapasitesi ve teknolojisi ile birlikte Türkiye’deki muadilleri arasında pek çok açıdan ilklere imza atmış olan bir proje” olduğunu ifade etti.

-Projenin amacı
Proje kapsamında oluşacak tüm atık suların, nano-teknoloji ile kullanma suyu kalitesinde arıtılacağını söyleyen Kaya, tesisin işleyişi hakkında bilgiler vererek şunları söyledi: “Tesisin atmosfere salacağı emisyon oranın da Avrupa Birliği standartlarının çok altında olacağı bilinmektedir. Kullanılan teknolojinin yerlilik oranı ise projenin en sevindirici taraflarından bir diğeridir. Projenin bu kapsamda Türkiye’deki yerlilik oranı en yüksek atık bertaraf tesisi projesi olduğu görülmektedir. Proje kapsamında atıklar, kaynağında ayrı toplanacak, ayrıştırma tesisinde ayrıştırılacak ve geri kazanımı mümkün olana tüm atıklar ekonomiye geri kazandırılacaktır. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar ise gazlaştırma teknolojisi ile elektrik enerjisine dönüştürülecektir. Bu bağlamda, tesisin elektrik üretim kapasitesi 12,8 megavat saat olarak planlanmıştır. Bu sayede 35 bin hanenin de elektrik ihtiyacı karşılanmış olacaktır.”
-İstihdama katkısı
Projenin istihdama olan katkısından da bahseden Kaya, “Proje bağlamında istihdam edilecek personel üzerinden de bölge ekonomisine önemli ölçüde katkı sağlanması hedeflenmektedir. Şöyle ki; proje kapsamında yaklaşık 200’e yakın personel doğrudan atık dönüşüm tesisinde istihdam edilecektir. Buna ek olarak, bağlı yan sektörlerde de ticari hareketlenmeye neden olacak olan proje, yörenin ekonomik canlılığına ivme kazandırarak bölge esnafının ve yöre halkının kalkınmasına da önemli ölçüde katkı sağlamış olacaktır” diye konuştu.

-Kar: “Günlük kişi başı 0.64 kg çöp”
Projenin koordinatörlüğünü yapan Aslan Kar, gelişen teknolojiler ve yüksek sanayileşme sonucu toplumların üretim ve tüketim alışkanlıklarının değiştiği ve tüm bu gelişmelerin faturasının ise yaşanılan doğaya kesildiği bir çağda olduğumuza dikkat çekerek başladığı konuşmasında, “Dünya Bankasının son raporuna göre, henüz on yıl önce 2.3 milyar olan şehirli nüfusu günlük kişi başı 0.64 kg çöp üretim kapasitesine sahipken bu gün bu rakam 1.2 kg’ı geçerek neredeyse iki katına çıkmıştır. Yapılan projeksiyonlar, çok yakın bir gelecekte tüm dünya genelinde şehirli nüfusun 6 milyarı geçeceğini, kişi başına üretilen çöpün ise 1.5 kg’ın üzerinde olacağını göstermektedir” dedi.
-5 milyon dönüştürülebilir atık
Yapılan araştırmalarda Türkiye’de yalnızca yerleşim birimlerinde, yıllık, yaklaşık olarak 6 milyon ton geri dönüştürülebilir nitelikte atık oluştuğunu söyleyen Kar, “Bunun ancak 1 milyon tonu bertaraf tesislerinde değerlendirilebilmekte ve geri kalan 5 milyon ton dönüştürülebilir atık ise maalesef çöp sahalarına gömülmektedir. Bu durum, bize buradaki gibi en son teknoloji ve en yüksek kapasite ile hayata geçirilen bir tesisin, tek başına böyle bir sorunun üstesinden gelmede yeterli olamayacağını göstermiş ve konuya ilişkin bir sosyal sorumluluk projesinin hayata geçirilmesinin en temel gerekçesi olmuştur” şeklinde konuştu.

-Hedeflerimizi sıraladık
Hayata geçirecekleri sosyal sorumluluk projesinin toplumun atık ayrıştırma kültürünü ileri seviyelere taşımasını ümit ettiklerini söyleyen Kar, “Çöp oranının giderek azalacağı ve dönüştürülebilir atıklarımızın en doğru şekilde yeniden değerlendirilebildiği bir şehrin, yaşam standartlarımızı oldukça yükselteceğini ön görmekteyiz. Eski kâğıt, eski cam, piller ya da eski ilaçlar vs gibi atıkların normal ev çöpüne atılmaması bilincini insanların günlük yaşam tarzına dönüştürmekte karalıyız” vurgusu yaptı.
-Maskotun hikayesi
Bu bağlamda projenin hedeflerini; doğal kaynaklarımızı koruma, enerji tasarrufu sağlama, atık miktarını azaltma, geleceğe ve ekonomiye yatırım, geri dönüşümün katkıları konusunda toplumumuzu bilinçlendirilme olarak sıralayan Kar, sonrasında projenin maskotu Ayrıştır Can’ı tanıttı.
Maskotun hikayesini de anlatan Kar, “Bir çok seçenek arasından eleyerek belirlediğimiz maskotumuz her kesimden kişilerin oylarıyla kararlaştırılarak ortaya çıktı. İsminin belirlenme aşamasında herkesin benimseyeceği, ayrıştırma ile ilgili akıllarda kalacak bir isim doğrultusunda yoğun bir mesai harcadık. Renklerinin belirlenme aşamasında ise, özellikle çocukların ilgisini çekecek, çevreci tonları kullanmayı projenin ruhu bağlamında uygun gördük” dedi.

-İl genelinde yarışmalar düzenlenecek
Proje dahilinde çeşitli yarışma ve faaliyetlerin de gerçekleştirileceğine değinen Kar, etkinlikleri şu şekilde sıraladı: “Sosyal medyanın etkisinin bilinciyle çeşitli kamu spotları oluşturulması sağlanacak. Etkinlik tırı oluşturulup giydirilerek proje kapsamında olan Trabzon ve Rize il merkezlerinin meydanları ve bu iki ilin ilçelerinin meydanlarında çeşitli tanıtım faaliyetlerin düzenlenmesi, proje kapsamında iki şehir olan Trabzon ve Rize’de aynı zamanda çöp toplama hareketi oluşturulması (Valilikler ve Belediyeler ile koordinasyon kurulacak), proje kapsamında aslında en çok bilinçlendirilmesi gereken en önemli hedef nokta ise apartman görevlileri; Bu bağlamda apartman görevlilerine yönelik çeşitli yarışmalar yaparak farkındalık yaratmak, özel tiyatro grupları aracılığı ile çöp ayrıştırma konusunda gösteri merkezlerinde ve pandemi sonrasında ki süreçte, okullarda çeşitli oyunlar sergilemek, Milli Eğitim Bakanlığı ve çeşitli sivil toplum örgütleri ile ortak çevre projeleri hazırlamak ve hayata geçirmek, şehrin keşfedilmeyen farklı yerlerinde çöp şifreleri konularak farklı bir konsept ile youtube kanalımız üzerinden yarışmalar düzenlenecek. Ayın sitesi: Çöp konteynerlarımıza en fazla ayrıştırarak atık atan siteye sürprizler yapılacak, etkinlik tırı site önünde yarım saatlik bir gösteri yapacak.”
Öte yandan, tanıtım ve bilgilendirme toplantısının sonunda, toplantıya katılan basın mensuplarına atıkları ayrıştırma projesinin birer destekçisi oldukları gerekçesiyle katılım sertifikası verildi.